İklim Öngel/Cumhuriyet / 05 Şubat 2014

Hasta ve Hasta Yakını Hakları Derneği, bu tarz uygulamaların “hasta ile hekim arasındaki güveni zedeler, hekimlik mesleğinin de etik kuralları vardır. Hekimlik etiğine göre bu bilgiler paylaşılmamalı” değerlendirmesi yaptı.

Hekim meslek örgütleri tarafından sık sık dile getirilen, “AKP döneminde sağlık hizmetlerinin paragözüyle görüldüğü” eleştirisinin çok çarpıcı bir örneği de İstanbul’da yaşandı. Bir icra müdürlüğü, iş ve ikametgâh adresini bir türlü bulamadığı yurttaşı aile hekimine sordu. Böylece aile hekimlerine “icra takibi” görevi de verilmiş oldu.

İcra müdürlüklerinin borçlulara aile hekimleri üzerinden ulaşmaya çalıştığı ortaya çıktı. Vatandaşa ulaşamayan icra dairesi, ulaşmak için kişinin aile hekiminden ulaşma yoluna başvurmaya başladı. İstanbul’da bir ilçenin icra müdürlüğü, bir yurttaşın bankaya olan borcu nedeniyle, kişinin bağlı bulunduğu aile hekimine yazı gönderdi. Yazıda, hastalarından birinin adı verilerek, bu kişinin ana baba adları, kimlik numarası, doğum yeri ve tarihi bildirildi. Kişinin aile hekimi adına gönderilen yazıda, “Aşağıda adı belirtilen şahsın kayıtlarınızdaki nüfus bilgileri ile ikametgâh adreslerinin çıkarılarak müdürlüğümüz dosyalarına bildirilmesi önemle rica ederim” ifadeleri yer aldı.

‘Hekimlik etiğinin de kuralları var’

Hasta ve Hasta Yakını Hakları Derneği Başkan Yardımcısı avukat Ümit Erdem, Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği’ne göre, hekimlerin kendilerine kayıtlı kişilerin sağlık dosyalarını tutmakla yükümlü olduğunu, kayıtların güvenliği ve mahremiyetinin hekimin sorumluluğunda olduğunu kaydetti. Yönetmelikte “Denetim sırasında talep edilmesi halinde, aile hekimi hasta haklarına riayet etmek suretiyle kendisine kayıtlı kişilerin dosyalarını göstermek zorundadır” ifadelerine dikkat çeken Erdem, kurumların aile hekimine başvurana kadar başka yolları denemesi gerektiğini kaydetti. Bu tarz uygulamaların “hasta ile hekim arasındaki güveni zedeleyeceği” değerlendirmesini yapan Erdem, “Hekimin icra takibi yükümlülüğü olmamalı. İcra dairesi, bir devlet kurumu ancak bu bilgilere başka yollarla ulaşmalı. Hekimlik mesleğinin de etik kuralları vardır. Hekimlik etiğine göre bu bilgiler paylaşılmamalı” diye konuştu.

Hasta zarar görür

Sağlık veri sisteminin bu uygulamayla amacı dışında kullanıldığını söyleyen Erdem, uygulamanın yayılması durumunda insanların aile hekimlerine kayıt olmaktan kaçınabileceği uyarısında bulundu. Erdem, “Basit bir senet borcu olan biri, sırf bu yüzden kayıt olmayabilir, sağlık hizmetinden yararlanamayabilir. Bu da sağlık hizmetine ulaşamama gibi ağır bir sonuç ortaya çıkarır” dedi.